Usuwanie polipów

Usuwanie polipów

Polipy jelita grubego to nieprawidłowe zmiany w błonie śluzowej jelita, które mogą różnić się kształtem, rozmiarem i charakterem. Choć większość polipów jest łagodna, niektóre z nich mogą przekształcić się w nowotwór złośliwy, dlatego ich wykrywanie i usuwanie jest kluczowe w profilaktyce raka jelita grubego. W proktologii, dziedzinie medycyny zajmującej się diagnostyką i leczeniem schorzeń odbytnicy oraz jelita grubego, usuwanie polipów stanowi kluczowy element zarówno w profilaktyce, jak i w terapii chorób nowotworowych jelita grubego.

Czym są polipy?

Polipy jelita grubego to nowotworowe lub nienowotworowe zmiany, które występują na ścianie jelita. Ich wielkość może wahać się od kilku milimetrów do ponad kilku centymetrów. Większość polipów jest bezobjawowa i może być wykryta tylko podczas badań przesiewowych, takich jak kolonoskopia. Wyróżniamy kilka typów polipów, z których najczęstsze to polipy gruczołowe, hiperplastyczne oraz polipy tubuarne. Polipy gruczołowe mają potencjał do przekształcania się w raka jelita grubego, dlatego niezwykle ważne jest ich wykrywanie i usuwanie.

Jakie są przyczyny powstawania polipów?

Przyczyny powstawania polipów są złożone i wieloaspektowe. Do najważniejszych czynników ryzyka zaliczamy:

• Genetyka: Osoby z rodzinną historią polipów lub raka jelita grubego są bardziej narażone na rozwój tych zmian. Swoistymi schorzeniami są między innymi zespół FAP oraz zespół Lynch'a.
• Czynniki środowiskowe: Siedzący tryb życia, otyłość, dieta bogata w czerwone mięso i uboga w błonnik, a także palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu zwiększają ryzyko wystąpienia polipów.
• Choroby zapalne jelit: Osoby cierpiące na choroby zapalne jelita, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy Choroba Crohna, mają zwiększone ryzyko powstawania polipów.

Objawy polipów

Większość polipów nie wywołuje bezpośrednich objawów, co sprawia, że ich wykrywanie jest trudne. W niektórych przypadkach mogą występować jednak pewne objawy, takie jak krwawienie z odbytu, zmiany rytmu wypróżnień obejmujące biegunki i zaparcia, bóle brzucha, śluz w stolcu. W przypadku wystąpienia powyższych objawów, zaleca się jak najszybszą konsultację z lekarzem proktologiem.

Diagnostyka polipów

Podstawowym narzędziem w diagnostyce polipów jest kolonoskopia. To badanie endoskopowe umożliwia lekarzowi bezpośrednie obejrzenie ścian jelita grubego oraz ewentualne pobranie biopsji z podejrzanych zmian. Kolonoskopia zalecana jest u osób powyżej 50. roku życia oraz u tych z wywiadem rodzinnym raka jelita grubego lub polipów. Inne metody diagnostyczne to tomografia komputerowa (TK) oraz rezonans magnetyczny (MR), które mogą być stosowane w przypadku osób, które nie mogą poddać się klasycznej kolonoskopii.

Usuwanie polipów

Usuwanie polipów jelita grubego jest kluczowym krokiem w profilaktyce raka jelita grubego. Istnieje kilka metod usuwania polipów, które mogą być stosowane w zależności od ich lokalizacji, wielkości oraz charakterystyki:

• Usuwanie podczas kolonoskopii: Najczęściej polipy usuwane są podczas kolonoskopii. Lekarz może je usunąć za pomocą sprzętu endoskopowego, stosując różne techniki. Metoda ta jest mało inwazyjna i zazwyczaj nie wymaga hospitalizacji.
• Polipektomia: Jest to zabieg, który polega na całkowitym usunięciu polipaza pomocą specjalnych narzędzi wprowadzonych przez endoskop. Polypektomia może być wykonywana zarówno u polipów małych, jak i większych, ale wymaga doświadczenia lekarza, aby uniknąć uszkodzenia zdrowej tkanki.
• Resekcja endoskopowa: Metoda stosowana w przypadku większych polipów gruczołowych, często w połączeniu z koagulacją, co pozwala na jednoczesne zatrzymanie krwawienia.
• Chirurgia otwarta lub laparoskopowa: W przypadku dużych polipów, które nie mogą być usunięte przez kolonoskopię, może być konieczne przeprowadzenie chirurgicznego usunięcia części jelita grubego.

Postępowanie po usunięciu polipów

Po usunięciu polipów pacjenci zwykle nie wymagają długiej hospitalizacji. Jednak konieczne jest przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących diety oraz ograniczenia aktywności fizycznej przez pewien czas. W zależności od rodzaju usuniętych polipów, lekarz może zalecić dalsze kontrolne badania kolonoskopowe w regularnych odstępach czasowych.

Profilaktyka i kontrole

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia polipów i raka jelita grubego, zaleca się prowadzenie zdrowego trybu życia, w tym utrzymanie prawidłowej wagi, stosowanie zrównoważonej diety bogatej w błonnik oraz regularną aktywność fizyczną. Osoby z grupy wysokiego ryzyka powinny poddawać się regularnym badaniom przesiewowym, które pozwolą na wczesne wykrycie polipów.